Governance & risicomanagement

De rvc hield toezicht op het algemene beleid van DELA Natura en de bijkantoren in Nederland, België en Duitsland. Ook in 2022 speelde de overname van Yarden een grote rol. De integratie van Yarden is goed verlopen. De ontwikkelingen op het gebied van risicobeheersing en IT (waaronder de digitale transitie van de verzekeringsketen) waren terugkerende onderwerpen. In december stond zoals elk jaar de Own Risk and Solvency Assessment (ORSA) op de agenda. 

Yarden-integratie
De integratie van Yarden is regelmatig onderwerp van gesprek geweest. In voortgangsrapportages is in de vergaderingen van de rvc van Yarden Holding uitgebreid gerapporteerd. Na de fusie van Yarden Holding N.V. met DELA Holding N.V. wordt over de Yarden-gerelateerde dossiers tijdens de reguliere rvc gerapporteerd. Hierbij komen ook de ontwikkelingen voor de Yarden-verzekerden aan bod.

De begroting van DELA Natura is in 2022 herzien in samenspraak met de rvc. De impact van Yarden bleek hierin groot. Yarden heeft in 2022 veel aandacht van de directie gevergd, en de rvc is verheugd te zien dat de integratie van de verzekeraars in 2022 is voltooid.

Strategie
Op 1 oktober 2022 zijn de eerste Belgische verzekerden lid geworden van de coöperatie. In de algemene vergadering van DELA van 28 januari 2023 is besloten tot uitbreiding van de mogelijkheden voor het lidmaatschap van bestaande Belgische verzekerden tot de coöperatie. 

Digitale transitie
Met de directie heeft een continue dialoog plaatsgevonden over de digitale transitie van de verzekeringsketen, het procesmanagement en de interne beheersing. De rvc heeft op deze onderwerpen uitgebreid toezicht gehouden en verzocht om verdieping op deze onderwerpen. Waar nodig heeft de rvc hierover geadviseerd. De rvc is van mening dat er nog grote stappen te zetten zijn, maar dat er wel vooruitgang is geboekt in 2022.

Risicomanagement
Over de risico’s verbonden aan de activiteiten van de onderneming, de impact van de Covid-19-pandemie en de impact hiervan op de medewerkers, de omzet- en kostenontwikkeling en het (financiële en niet-financiële) verslaggevingsproces en de naleving van wet- en regelgeving is de rvc meermalen door de directie bijgepraat. Extra aandacht van de rvc is er met name geweest voor IT-projecten en de opzet en werking van de interne risicobeheersing en controlesystemen. De rvc heeft de directie hierover bevraagd en ondersteund. 

Aankoop portefeuille Monuta Duitsland
In juni 2022 heeft DELA Natura de koopovereenkomst voor de uitvaartverzekeringsportefeuille van Monuta in Duitsland gesloten. De rvc ziet deze aankoop als een belangrijke stap naar het vergroten van DELA’s aandeel in de uitvaartverzekeringsmarkt in Duitsland.

Interim dividend
Er is in 2022 besloten om maximaal 25 procent van de nettowinst van het boekjaar uit te keren als dividend aan de aandeelhouder. Dit is verankerd in het kapitaalbeleid. Deze dividenduitkering is deels nodig voor de afwikkeling van de intercompany-positie.

CSRD
De rvc is door de directie geïnformeerd over de ontwikkelingen in het kader van de CSRD-wetgeving en de impact op de rapportage en verantwoording door DELA Natura.

Tijdens het verslagjaar 2022 heeft de rvc tijdens de acht belegde vergaderingen toezicht gehouden en advies uitgebracht aan de directie. Ook heeft de rvc de ontwikkelingen in het integratieproces met Yarden nauw gevolgd en is over de digitalisering van de verzekeringsketen en de interne beheersing door de rvc continue geadviseerd.

In de algemene vergadering van 5 februari 2022 van DELA coöperatie is mevrouw drs. G.M. (Georgette) Fijneman als commissaris van DELA en van DELA Natura benoemd. Per benoemingsdatum is zij toegetreden tot de raad. In diezelfde vergadering op 5 februari 2022 is mevrouw drs. W.A.P.J. (Willemien) Caderius van Veen RA voor de duur van twee jaar herbenoemd als commissaris van DELA coöperatie en DELA Natura. Zij begint hiermee aan haar derde termijn. Beide benoemingen zijn goedgekeurd door De Nederlandsche Bank (DNB). Met de benoemingen bestaat de rvc uit twee vrouwen en vier mannen en voldoet de raad aan de diversiteitsnorm van minimaal 30 procent voor zowel vrouwen als mannen.

De rvc onderschrijft het principe dat de rvc een zodanige samenstelling heeft dat zijn leden in staat zijn zich kritisch op te stellen en onafhankelijk te handelen ten opzichte van elkaar, de directie en eventuele specifieke belangen. Binnen de rvc wordt gestreefd naar een evenwichtige en diverse samenstelling.

Conform het bepaalde in de statuten van DELA Natura- en levensverzekeringen N.V. heeft de rvc de jaarstukken behandeld en de jaarrekening van DELA Natura- en levensverzekeringen N.V. en de daaraan toegevoegde gegevens goedgekeurd. De rvc besprak deze stukken met de directie, de interne accountant en de externe accountant Deloitte en nam kennis van de goedkeurende controleverklaring van Deloitte bij de jaarrekening 2022 van DELA Natura- en levensverzekeringen N.V. De rvc stelt de algemene vergadering voor de jaarrekening 2022 van DELA Natura- en levensverzekeringen N.V. vast te stellen en de leden van directie decharge te verlenen voor het gevoerde beleid gedurende het verslagjaar. Voorts verzoekt de raad de algemene vergadering de rvc decharge te verlenen voor het gehouden toezicht.

De rvc dankt alle verzekerden voor het gestelde vertrouwen.

Eindhoven, 21 april 2023

DELA Natura- en Levensverzekeringen N.V.

De raad van commissarissen
J.W.T. (John) van der Steen, voorzitter
prof. dr. J.J.A. (Hans) Leenaars RA, vicevoorzitter
G.C.A.M. (Frits) van Bree RA, secretaris
drs. W.A.P.J. (Willemien) Caderius van Veen RA
drs. G.M. (Georgette) Fijneman
mr. drs. G.H.C. (Georges) de Méris RA FCA

De governancestructuur van DELA is uitgewerkt in een governance charter.

Verordeningen en richtlijnen vanuit Europese wetgeving zoals Solvency II en de Algemene Verordening Gegevensbescherming, maar ook nationale wet- en regelgeving zoals de Wet op het financieel toezicht, beleidsregels en best practices vanuit de toezichthouders en de Gedragscode Verzekeraars bieden input voor de governancestructuur. Ook de bedrijfscultuur is een belangrijk component.

Onze governance charter wordt jaarlijks geëvalueerd en is in 2022 aangepast na de overname van Yarden.

DELA Coöperatie U.A. (verder: 'DELA coöperatie') is een coöperatie voor leden die tot doel heeft:

• haar leden met raad en daad bij te staan door de belangen van haar leden te dienen;
• voor polishouders en medeverzekerden een waardige en betaalbare uitvaart te waarborgen;
• de reputatie van de levensverzekeringsmarkt en die van het uitvaartwezen te bevorderen.

DELA Natura staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB) en is geregistreerd onder vergunningsnummer 12000437. Het inschrijvingsnummer van DELA Natura bij de Kamer van Koophandel is 17078393.

De verzekeringsactiviteiten in België zijn ondergebracht in een bijkantoor van de Nederlandse vennootschap DELA Natura. De verzekeringsactiviteiten worden gevoerd onder de vergunning die is afgegeven door De Nederlandsche Bank. Het prudentieel toezicht wordt ook in België gehouden door De Nederlandsche Bank. Voor wat betreft het gedragstoezicht legt DELA België verantwoording af aan de Belgische Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten, de Financial Services and Markets Authority (verder: ‘FSMA’).

De raad van commissarissen (rvc) bestaat uit een door die raad te bepalen aantal van ten minste vijf en ten hoogste zeven natuurlijke personen. Indien mogelijk zijn twee commissarissen afkomstig uit de leden of plaatsvervangend leden van de algemene vergadering. De samenstelling van de rvc is gebaseerd op ervaring, deskundigheid en onafhankelijkheid van zijn leden. Deze samenstelling voldoet aan de profielschets en stelt de raad in staat om aan diverse verplichtingen te voldoen. De commissarissen worden op voordracht van de rvc benoemd door de algemene vergadering.

Tot de taken en verantwoordelijkheden van de rvc wordt onder meer gerekend het houden van toezicht en controle op en het adviseren van de directie omtrent:

• de realisatie van de doelstellingen;
• de strategie en de risico’s verbonden aan de ondernemingsactiviteiten;
• de opzet en werking van de interne risicobeheersing en controlesystemen;
• het financiële verslaggevingsproces;
• de naleving van de wet- en regelgeving en het risicobeleid.

Daarnaast zorgt de rvc voor:

• het naleven en handhaven van de corporate-governancestructuur;
• het goedkeuren van de jaarrekening, de begroting en materiële kapitaalinvesteringen;
• het selecteren en aanstellen van de externe accountant en actuaris;
• het goedkeuren van de risicobereidheid; en
• het vaststellen van het beloningsbeleid.

De raad toetst het beloningsbeleid en evalueert het functioneren van de directie. De voorzitter van de rvc is aanspreekpunt voor vermeende onregelmatigheden die het functioneren van leden van de directie betreffen.

Bij de vervulling van hun taak richten de commissarissen zich naar het belang van de onderneming en de met haar verbonden ondernemingen. Zij maken een zorgvuldige afweging van de belangen van de diverse stakeholders. De rvc is zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn functioneren.

Reglement
De rvc kent een intern reglement, waarbij regels worden gegeven omtrent de besluitvorming. Het reglement wordt opgesteld door de rvc en vastgesteld door de algemene vergadering. Het reglement dient ter aanvulling op de regels en voorschriften die op de rvc van toepassing zijn op grond van Nederlands recht en de statuten.

Benoeming, zittingstermijn
Elke commissaris wordt benoemd voor een periode van maximaal vier jaar. Een commissaris treedt uiterlijk af na afloop van de eerstvolgende algemene vergadering nadat de laatste benoeming is verstreken. Een aftredend lid is direct herbenoembaar, mits de maximale zittingsperiode van twaalf jaar niet is of wordt overschreden.

Commissies
De rvc kent een auditcommissie, een risicocommissie en een remuneratie- en benoemingscommissie.

Deelnemingen
De rvc-leden van DELA coöperatie zijn tevens aangesteld als commissaris bij DELA Holding N.V. en DELA Natura. Bij DELA Natura is de aanstelling van een rvc verplicht gesteld op grond van de Wet financieel toezicht (Wft).

DELA Natura heeft een directie. Dit bestaat uit een door de rvc te bepalen aantal natuurlijke personen. De directie is, uitgezonderd de beperkingen in de statuten, belast met het besturen van de vennootschap en het beheer van haar vermogen. De directie kan bepalen met welke taak elke directeur in het bijzonder is belast.

De beleggingsactiviteiten voor DELA Groep vinden vanuit Nederland door de afdeling Vermogensbeheer plaats. DELA heeft een beleggingsadviescommissie (BAC). De BAC heeft een adviserende en toetsende rol richting de directie op het gebied van beleggingen omtrent beleidsvoorstellen, beleidswijzigingen, en uitvoering van het beleid op dit gebied. Als de BAC een advies geeft dat door de directie wordt afgewezen, dan dient dit door de directie bij de rvc te worden gemeld. De BAC heeft expliciet de rol van adviseur en toetst of de voorstellen consistent, compleet en deugdelijk zijn op rendement en risico. De directie en de rvc behouden hun eigen verantwoordelijkheden. De BAC is samengesteld uit minimaal drie externe leden. De leden worden benoemd door de rvc op voordracht van de directie.

DELA vindt het van belang dat er voortdurend sprake is van een deskundige en evenwichtige bedrijfsvoering met adequate checks en balances in een juiste cultuur. De cultuur van DELA kenmerkt zich door de kernwaarden betrokken, integer en ondernemend.

Een belangrijk onderdeel van het integriteitsbeleid van DELA is waarborgen dat elke medewerker van DELA integer handelt. Integer houdt in dat medewerkers eerlijk, open, duidelijk en zorgvuldig zijn. Om nader invulling te geven aan het begrip integriteit door medewerkers is de gedragswijzer opgesteld. In de gedragswijzer wordt voor diverse aandachtsgebieden nader aangegeven welke regels alle medewerkers in acht dienen te nemen ter bevordering van integer handelen. Deze regels zijn onder meer opgesteld over belangenverstrengeling en corruptie, ongewenst gedrag, melden van misstanden, ongeoorloofde mededinging en privé beleggingstransacties.

De gedragswijzer en onderliggende regelingen zijn gebaseerd op interne en externe regelgeving. De gedragswijzer en regelingen zijn opgesteld voor DELA medewerkers in Nederland. DELA België kent een code integriteit met onderliggende regelingen, die specifiek geënt zijn op de Belgische situatie en markt, inclusief Belgische regelgeving. DELA Duitsland heeft voor integriteit een handboek opgesteld dat is geënt op de Nederlandse gedragswijzer en tevens in lijn is met Duitse regelgeving.

De directie is verantwoordelijk voor het verwezenlijken van toereikende waarborgen met betrekking tot een integere bedrijfsvoering. Alle medewerkers zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van een integere bedrijfsvoering.

DELA gebruikt voor de sturing en beheersing van risico’s het zogenaamde “Three lines of defense-model”. Dit houdt in dat:

• De eerste lijn primair verantwoordelijk is voor het realiseren van de geformuleerde bedrijfsdoelstellingen en de aantoonbare uitvoering van interne controlemaatregelen en effectieve beheersing van risico’s. De eerste lijn is onder andere verantwoordelijk voor de dagelijkse activiteiten, resultaten, definitie van de risicobereidheid, beheersing en naleving van interne controlemaatregelen.
• De tweede lijn adviseert, coördineert, bewaakt en beoordeelt -onafhankelijk van de eerste lijn- of die eerste lijn ook daadwerkelijk de verantwoordelijkheid hiervoor neemt en daarbij opereert binnen de risicobereidheid.
• De derde lijn via audits aanvullende zekerheid geeft over de kwaliteit van de interne beheersing.

Om een goede werking van dit model te borgen, is de onafhankelijkheid van de tweede en derde lijn een belangrijk uitgangspunt. Deze is dan ook geborgd. In het onderstaande overzicht is het model schematisch weergeven.

DELA kent een risicomanagementproces dat ervoor zorgt dat in alle omstandigheden inzicht bestaat in de belangrijkste risico’s en kansen. Ook zorgt het proces ervoor dat de in te richten beheersmaatregelen zorgvuldig afgewogen worden. Het risicomanagementproces is een continu proces dat wordt samengevat in onderstaande figuur.

Risico-identificatie is primair de verantwoordelijkheid van de eerste lijn. De tweede lijn inventariseert periodiek de door de eerste lijn geïdentificeerde risico’s en vult deze waar nodig aan. Hierbij is ook aandacht voor potentiële risico’s.  In het periodieke overleg tussen de tweede en derde lijn wordt deze inventarisatie besproken.

De directie evalueert jaarlijks het risicoprofiel. Basis hiervoor vormen de vastgestelde bedrijfsdoelstellingen en de draagkracht van de organisatie. Daarnaast bepaalt de directie het risico dat DELA wil lopen om de strategische doelen te behalen. Dit doet de directie op basis van het risicoprofiel en passend binnen de zogenaamde risicobereidheid. Naast de te behalen doelen is borging van de continuïteit van de organisatie essentieel. De risicobereidheid wordt verwoord in specifieke statements, die zijn vertaald in risicolimieten en -toleranties om doorlopende monitoring en sturing mogelijk te maken.

De belangrijkste kwalitatieve statements over de risicobereidheid zijn:

• DELA accepteert geen premieverhogingen die buitenproportioneel zijn.
• DELA accepteert in belangrijke mate het marktrisico aangezien het nemen van marktrisico expliciet onderdeel uitmaakt van het businessmodel.
• DELA accepteert geen zeer significante kostenoverschrijdingen als gevolg van haar reguliere bedrijfsvoering.
• DELA accepteert geen enkele vorm van interne en externe fraude.
• DELA accepteert geen risico's die de reputatie van DELA wezenlijk in gevaar brengen.
• DELA accepteert geen verhoogde risico’s met betrekking tot informatiebeveiliging en cybersecurity.

Een uitgebreide toelichting op de risicocategorieën die DELA hanteert, is opgenomen in de jaarrekening.

Om ervoor te zorgen dat de risico’s binnen de gewenste bandbreedtes blijven, neemt DELA risicomitigerende maatregelen. In de meeste situaties is sprake van een adequate mix tussen:

• stoppen met activiteiten of uitbesteding van activiteiten;
• vermindering van risico’s door preventieve acties te nemen;
• overdracht van het risico door (her)verzekeren en/of toepassen van contractmanagement;
• het accepteren van risico’s die de organisatie zelf kan dragen.

Als risico’s zich bevinden buiten de gestelde risicolimieten en dus groter zijn dan gewenst, neemt het management aanvullende risicomitigerende maatregelen. Bewuste overschrijding van risicolimieten is alleen toegestaan na goedkeuring van de directie en mag alleen van tijdelijke aard zijn. De risicobereidheidstatements zijn eind 2022 geëvalueerd en geoptimaliseerd door bijvoorbeeld grenswaardes aan te passen. 

Het bewaken en beoordelen van risico’s en het risicomanagementsysteem zijn belangrijke voorwaarden voor een lerende organisatie, zoals DELA die wil zijn.

Bij de beoordeling van een risico wordt gekeken of het risico buiten het niveau van de risicobereidheid blijft. Uitgangspunt is dat risico’s die de genoemde risicobereidheid te boven gaan via een adequate mix van risicomitigerende oplossingen tot een lager risiconiveau worden teruggebracht.

Als invulling van de voortdurende monitoring stelt het management voor elk risico binnen het risicoprofiel zogenaamde KRI’s (key risk indicatoren) op. Het management bewaakt ten minste eenmaal per kwartaal de ontwikkeling van deze indicatoren en beoordeelt de mate waarin risicolimieten en –toleranties worden overschreden. In geval van overschrijding worden aanvullende acties gedefinieerd. Daarnaast rapporteert de tweede en derde lijn periodiek aan de directie.

Het management doorloopt periodiek het Risico Control Self Assessment (RCSA)-proces. Dit proces resulteert in een In Control Statement (ICS). Daarnaast beoordeelt Internal Audit de opzet en effectieve werking van het systeem van risicomanagement.

In het kader van Solvency II wordt vereist dat aanwijsbaar een gebalanceerde afweging bestaat tussen risico- en kapitaalmanagement alsook de bedrijfsstrategie. De processtructuur voor het gebalanceerd afwegen is de ORSA. De naleving hiervan blijkt uit het ORSA-rapport. De inhoud van de (stress)scenario’s wordt voor aanvang van de ORSA door de directie vastgesteld, waarbij advies vanuit de tweede lijn wordt ingewonnen.

Ten minste jaarlijks en bij het optreden van ontwikkelingen die het risicoprofiel significant kunnen beïnvloeden, beoordeelt het management in de Own Risk and Solvency Assesment (ORSA) of het risicoprofiel nog passend is. Hierbij wordt gekeken naar de bedrijfsdoelstellingen, risicobereidheid en aanwezige kapitaalbuffers. Daarbij wordt rekening gehouden met diverse (stress)scenario’s.

De resultaten van de ORSA 2022 tonen aan dat de solvabiliteit robuust is. De dekkingsgraad is in 2022 significant gestegen als gevolg van de rentestijging die in 2022 heeft plaatsgevonden. Dit is in lijn met het kwalitatieve statement “DELA accepteert geen premieverhogingen die buitenproportioneel zijn".

DELA heeft geen invloed op de rente of op de inflatiecurves. DELA kan echter wel in een bepaalde mate sturen op de hoogte van de uitvaartkosten. We hebben in de ORSA 2022 gezien dat in scenario’s met lage uitvaartkosteninflatie (in combinatie met lage rentestanden) de solvabiliteit en/of de premiestijging onder druk kan komen te staan.

Het kapitaalbeleid is gericht op het handhaven van een solide solvabiliteitspositie. DELA is hierbij continu op zoek naar een goede balans tussen de hoeveelheid kapitaal (vermogen) die zij aanhoudt en de risico's die zij loopt. In dit kader heeft DELA de zogenaamde normsolvabiliteit gedefinieerd. Dit is het solvabiliteitsniveau waar DELA te allen tijde boven wil blijven. Indien de solvabiliteitsratio onder de normsolvabiliteit uitkomt, zijn er in het kapitaalbeleid meerdere mogelijke acties gedefinieerd. De normsolvabiliteit is vastgesteld op 150 procent.

Gedurende 2022 is de solvabiliteitsratio continu hoger geweest dan de normsolvabiliteit.

Voor een nadere toelichting op de risico's en het management ervan verwijzen we naar de jaarrekening. Zie 'Jaarrekening', '3. Risicoparagraaf'.